Hindistan İsrail’le nasıl ‘kardeş’ oldu

11 Mayıs 1949 BM Genel Kurulu’nda tarihi bir gündü. İsrail’in BM’ye kabulü oylanacaktı. Daha evvelce İsrail’in BM’ye iki başvurusu BM Güvenlik Konseyi’nden dönmüş, 4 Mart 1949’daki üçüncü başvurusu ise bir aleyhte oya karşılık 9 üye tarafından kabul edilmişti. Böylelikle, BM Güvenlik Kurulu BM Genel Kurulu’na İsrail’in üye kabul edilmesini tavsiye etmiş ve İsrail’in üyeliği oylanacaktı.

Yapılan oylamada 37 devlet İsrail’in üyeliğe alınması lehinde, 12 ülke aleyhinde oy kullanmıştı. 9 ülke ise çekimser kalmış ve İsrail’in BM üyeliğine iştiraki katılaşmıştı. Hindistan İsrail’in BM üyeliğine ret oyu vermişti.

Hamas’a bağlı İzzeddin Kassam Tugayları’nın 7 Ekim 2023’te, başlattığı “Aksa Tufanı Operasyonu” tüm dünyayı şaşkınlığa düşürdü. Güya İsrail’in elektronik güvenlik gözleri kör olmuştu; Kassam Tugayları, dört bir koldan Gazze Şeridi’ni kuşatan ve işgal edilmiş topraklar üzerine inşa edilmiş “Yerleşimlere” girdi. Tüm dünya neredeyse canlı olarak hadiselere şahitlik etti.

İsrail “Aksa Tufanı” mazeretiyle bir taraftan, bebek, çocuk, bayan, yaşlı demeden Gazze’nin sivil halkına karşı eşi gibisi görülmemiş bir yırtıcı savaş başlatırken, daha sonradan birçoklarının palavra olduğu ortaya çıkan, bebeklerin başını kesmek, Supernova Festivali’ne katılan sivilleri katletmek üzere dezenformasyonlarla, memleketler arası medya kuruluşlarının büyük katkısı ile dünya kamuoyunun takviyesini ardına almak istedi. Bunda büyük oranda da başarılı oldu.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi taarruz üzerinden şimdi birkaç saat geçmeden Hindistan’ın İsrail ile dayanışmasını ilan etti. Modi attığı tweette “İsrail’deki terör hücumları haberiyle derinden sarsıldık. Niyetlerimiz ve dualarımız suçsuz kurbanlar ve aileleriyle birliktedir. Bu güç vaktinde İsrail’le dayanışma içindeyiz” diyerek İsrail’in ardında duranların yanında yer alacaktı.

Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar, Modi’nin tweetini retweetledi. Modi, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun kendisini araması sonrasında da “Hindistan, terörizmin her biçimini ve tezahürünü güçlü ve kesin bir halde kınıyor.” açıklamasında bulundu. Demeçlerinde İsrail’in soykırımına uğrayan Gazze’ye bir atıfta bulunmadı.

Ayrıca, 27 Ekim 2023’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yapılan, kararı bağlayıcı olmayan Gazze’de savaşa “insani ara” oylamasında çekimser kalmayı tercih etti.

İsrail’in BM’ye kabulü oylamasıyla, Modi’nin İsrail’e, İsrail’in Hindistan Büyükelçisinin tabiri ile “yüzde yüz” takviye vermesi ortasında 74 yıl var ve de uzun devir Filistin yanlısı siyaset güden Hindistan’ın Filistin siyasetinin büyük ölçüde Filistin aleyhine dönüşümü kelam konusu.

Peki nasıl oldu da İsrail’in BM’ye kabul oylamasında ret oyu veren Hindistan, İsrail’le “tomurcuklanan kardeşlik” başlattı.

74 yıllık sürece baktığımızda Hindistan’ın Filistin siyaseti ile ilgili dört kademe görüyoruz.

Hindistan’ın birinci başbakanı Nehru ve İngilizlere karşı bağımsızlık gayreti veren Mahatma Gandi, İsrail devletinin oluşumuna karşı çıktılar. BM’de ret oyu verdiler.

Hindistan 1974’te Filistin Kurtuluş Örgütü’nü Filistin’in tek ve yasal temsilcisi olarak resmen tanıyan, Arap olmayan birinci devlet oldu ve sonraki yıl Yeni Delhi’de bir FKÖ ofisi açıldı. Yeniden Hindistan, 1988 yılında ilan edilen Filistin devletini resmen tanıyan Arap olmayan birinci ülke oldu. Hindistan İsrail’i resmen tanıdıktan sonra da BM’de Filistin taraftarı olarak kaldı.

Hindistan İsrail’i resmen 1950 yılında tanıdı. 1953 yılında Mumbai’de bir konsolosluk açmasına müsaade verdi. Soğuk Savaş’ın büyük kısmında Hindistan-İsrail alakalar sonlu kaldı.

FKÖ’nün İsrail ile diyalog içerisine girmesi ve ABD baskıları iledir ki Hindistan 1992 yılında İsrail ile tam diplomatik ilgiler tesis etti ve İsrail Yeni Delhi’de büyükelçilik açtı. İsrail ile Filistinliler ortasında uzlaşma sağlama emelinde olan Oslo Mutabakatı Hindistan’ın İsrail’e aralık koyma siyasetinin da sona ermesi manasına geliyordu.

Hindistan İsrail münasebetlerinde dönüm noktası 1999’da geldi. 1999 yılında Pakistan takviyeli militanlarla girişilen Kargil savaşında İsrail, Hindistan’a silah ve mühimmat vermeye istekli göründü. İki ülke ortasındaki savunma bağları böylelikle başladı katlanarak büyüdü.

Modi’nin 2014’te işbaşına gelmesi ile birlikte Hindistan-İsrail bağlarında esaslı değişimler olmaya başladı. Modi 2017 yılında İsrail’i birinci ziyaret eden Hindistan başbakanı olacak, Netanyahu 130 iş adamıyla birlikte bu ziyarete 2018 başında karşılık verecekti. Böylelikle, Hindistan medyasının tabiri ile, Hindistan ile İsrail ortasında stratejik bir “kardeşlik tomurcuklanmaya” başlayacaktı.

Gelinen noktada, Modi’nin tweetlerinde de gözlemlendiği üzere, İsrail’in Gazze’de uyguladığı soykırıma karşın, Filistin sözü bile geçirmeden İsrail’e Hindistan’dan tam bir dayanak görüyoruz. Modi’nin partisi ve Hindutva taraftarları da birebir halde davranıyorlar.

Halkın genelini bilhassa de resmi sayılara nazaran nüfusun yüzde 14’ünü (200 milyondan fazla) oluşturan Müslüman kitleyi büyük oranda resmi siyasetten başka kıymetlendirmek gerekiyor. Her şeye karşın, entelektüeli, düşünürü, bürokratı, diplomatı ve medyası ile halk içerisinde Filistin taraftarı güçlü bir damarı da burada zikretmek gerekiyor.

Hindistan’ın klâsik Filistin konumundan çark etmesini üç noktada kıymetlendirmek mümkün olabilir.

Öncelikle, konjonktürdeki değişimi görmek gerekiyor. Soğuk Savaş devrinde Bağlantısızlar Hareketi içerisinde olan Hindistan, Filistin’le ilgili, ideolojik boyutu da olan ve hatta Filistin yanlısı bir istikrar gözetmeye çalıştı.

Soğuk Savaş’ın bitmesi, iki kutuplu dünyanın yıkılması, Bağlantısızlar Hareketinin kıymetini kaybetmesi ve daha da kıymetlisi tek kutuplu dünyada ABD’nin Hindistan’a yakınlaşması ve onu strateji evraklarında kendisine stratejik ortak olarak benimsemesi, Hindistan’ın savunma muhtaçlıklarını İsrail üzerinden karşılamaya yönlendirmesi Hindistan’ın klasik Filistin siyasetini rayından çıkarttı.

Hindistan İsrail ile yakınlaşınca, onda dini ve ideolojik bir kan uyuşması da buldu. Nükleer Pakistan ve onların tarifi ile “radikal İslam’a” her iki ülke de düşmanı idiler.

Diğer taraftan süreç içerisinde Filistin davası değişmese de bayraktarlığını yapan kümelerde değişim oldu. FKÖ’nün İsrail ile uzlaşıp bir yerde kabuğuna çekilmesiyle birlikte İslami Direniş Hareketi (Hareketül Mukavemetil İslamiyye–HAMAS) öne çıktı. Başka İslami kümeler güçlenmeye başladı. Filistin direnişinin lokomotifi İslami güçler oldu.

Soğuk Savaş kurallarında Filistin silahlı devrimci soluna yakın duran global radikal devrimci sol HAMAS’ın ön almasıyla genelde Filistin davasından soğudu. Hindistan da bundan bir istisna değildi. Hatta Keşmirli direniş kümelerinden ötürü bir düşmanlığı da vardı.

Hindistan ulusal çıkarları ve global güç olma eğilimlerini de bir diğer sebep olarak zikredebiliriz.

Arap ülkelerinin Filistin sorununa uzak durdukları ve İsrail’le münasebetleri geliştirdikleri bir ortamda Hindistan da Filistin sıkıntısı ile ortasına uzaklık koyarak kendisine ABD ve İsrail üzerinden bir menfaat alanı açtı.

ABD’nin Hindistan’la münasebetleri güçlendirme bağlamında Hindistan’ı İsrail’e yönlendirmesi değerlidir. Artık, Hindistan–İsrail bağları savunma iş birliği başta, güvenlik, istihbarat paylaşımı, enformasyon teknolojileri, ticaret, tarım, ortak altyapı projeleri, kültür ve öteki alanlarda her geçen gün güçleniyor. İsrail silah ihracatının yüzde kırktan fazlasını Hindistan’a yapıyor.

İş burada da kalmıyor: ABD teşvikiyle, Hindistan, global bir proje olan ve de Çin’e bir alternatif oluşturmayı hedefleyen Hindistan Orta Doğu Avrupa Koridoru’nu İsrail ile birlikte hayata geçirmeye ve bağlantıları bir üst ufka taşımaya çalışıyorlar. Modi’ye yakın Hintli iş adamı Gautam Adani’nin stratejik Hayfa limanını satın alması boşuna değil.

Hindistan’ın Filistin duruşunda kesin olarak bir stratejik değişim var. Değişen kuralların Hindistan’ı İsrail’e yakınlaştırdığı ve Filistin sahnesinde Hamas’ın ön aldığı bir ortamda Filistin davası Hindistan’ı kaybetmiş üzere duruyor.

Şu da var ki, Hindistan, Filistinlilerin “devredilemez haklarını” desteklediğini söylemeye devam ediyor. Bunun bölgesel ve hatta global bir güç olma tezindeki Hindistan tarafından lisanlandırılması kıymetli. Ülke içinde güçlü bir Filistin taraftarı damara ve dünyanın üçüncü büyük Müslüman nüfusuna sahip Hindistan en azından bu söylemi kaybetmemeli ve hatta kaybettirilmemelidir.

Gelenek-sel olarak Hindistan hükümeti, Filistin’in İsrail ile birlikte var olacağı ve Doğu Kudüs’ün başşehri olacağı bir siyaset gütmektedir. Bu Hindistan dışişleri bakanlığının resmî açıklamasıdır. Hindistan hükümeti çok uzun bir vakittir bu politikayı gütmektedir.

Prensipte evet, Hindistan daima bir sürdürülebilir Filistin Devleti kurulması lehinde olmuştur. Şu da var ki Hindistan’ın Filistin siyaseti ile ilgili rezervleri olmuştur. Bilhassa de Hindistan’ın Batı Yakası ile FKÖ’yle resmi irtibatları olmuştur, Hamas’ın yönettiği Gazze ile değil. Hindistan’ın Gazze merkezli örgütün, isyan hareketi, şiddete bulaşması yahut militan faaliyetlerinin desteklenmesinde daima bir çekincesi olmuştur.

Hindistan, Hamas’ı resmen bir terör örgütü olarak sınıflandırmamıştır. Hindistan’ın daima yayınladığı terör örgütleri listesinde Hamas yoktur. Örneğin ABD, Hamas’ı bir terör örgütü olarak görmektedir fakat Hindistan görmemektedir. Bu Hindistan’ın resmi konumudur.

Şu da var ki, Hindistan’da birçok siyasi parti, Başbakan’ın açıklamasının, o günün hareketleri üzerine âlâ bir gözleme dayandığını hissetse de birebir vakitte, İsrail tarafından birçok şiddete maruz kalan Filistinliler için bir dengelemeye muhtaçlığı olduğu konusunda hemfikirdir.

Bugünkü yaşananlar bağlamında, biliyoruz ki, İsrail tarafından uygulanan orantısız bir şiddettir ve daima bu formda olagelmiştir.

Bu sefer Hindistan, Filistin siyasetini değişmekte olan bölgesel ve global perspektifte oluşturdu. Hindistan artık Bağlantısızlar baskısı altında değil. Bugün Hindistan’ın Batı ile, bilhassa de ABD ve İsrail’le temasları eksiksiz. Tıpkı vakitte, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve öbür Körfez ülkeleri ile alakaları de çok gelişti. Bu bağlamda, Hindistan hem İsrail ile bağlantılarını harika bir biçimde geliştirdi ve hem de öbür taraftan Filistin’le ilgili bir istikrar kurmaya da çalışıyor.

Hindistan şöyle düşünmeye başladı: Tüm Arap ülkeleri İsrail ile âlâ bağlantılar geliştiriyorsa, Hindistan neden uzak dursun. Hasebiyle, Hindistan da İsrail ile bağlarını güçlendirmek durumunda idi.

Bugünlerde, Hindistan-Orta Doğu Ekonomik Koridoru üzerinden Hindistan, Avrupa’ya iki Batı Asya partneri yardımı ile bir ekonomik bir koridor oluşturmak istiyor. Suudi Arabistan ve İsrail yardımı ile. Birçok kimse bu şiddetin Hindistan Orta Doğu Ekonomik Koridoru projesini de etkilediğini söylüyor. Bunun manası, bu şiddet direkt Hindistan menfaatlerini, bilhassa de Hindistan’ın ekonomik genişleme projesi olan Hindistan Orta Doğu Ekonomik Koridorunu etkilemektedir. Bu yüzdendir ki Hindistan Hükümeti epey telaşlıdır ve şiddete karşı güçlü bir konum almıştır. Lakin öbür yandan, Hindistan hükümeti ve Başbakan hastanenin bombalanması bağlamında hayal kırıklığını söz etmiştir.